Aşamayı Tamamlayın
Aktiviteleri tamamladıktan sonra aşamayı bitirdiğinizi işaretleyin.
Tanım
İşitsel farkındalık, bireyin çevresindeki seslerin varlığını algılama ve bu seslere uygun tepkiler verme yeteneğidir. Bu aşama, işitsel rehabilitasyonun temel taşıdır.
Hedeflenen Beceriler
Sesin varlığını fark etme
Ses-sessizlik ayrımı yapma
Sese yönelme
Ses kaynağını lokalize etme
Aktivite Önerileri
Ses Avcılığı
2-4 yaş
Uygulama Adımları:
- Çocuğun arkasında farklı sesler çıkarın (zil, marakas, davul)
- Çocuğun sese dönerek tepki vermesini bekleyin
- Tepki verdiğinde ödüllendirin
- Seslerin şiddetini kademeli olarak azaltın
Gerekli Malzemeler:
- • Çeşitli müzik aletleri
- • Oyuncak sesler
- • Ev eşyaları
Tekrar Sıklığı:
Günde 3-4 kez, 5-10 dakika
Önemli Notlar:
Çocuğun dikkatini dağıtacak görsel uyaranları minimize edin
Ses Durdurucu
2-4 yaş
Uygulama Adımları:
- Sürekli bir ses çıkarın (müzik kutusu, oyuncak)
- Çocuğa sesi durdurmasını söyleyin
- Ses durduğunda alkışlayın
- Aktiviteyi tekrarlayın
Gerekli Malzemeler:
- • Müzik kutusu
- • Oyuncak telefon
- • Radyo
Tekrar Sıklığı:
Günde 2-3 kez
Önemli Notlar:
Çocuğun başarısını mutlaka ödüllendirin
Ses Taklit Oyunu
5-7 yaş
Uygulama Adımları:
- Basit sesler çıkarın (ah, oh, mm)
- Çocuktan aynı sesi taklit etmesini isteyin
- Doğru taklit ettiğinde övün
- Sesleri kademeli olarak çeşitlendirin
Gerekli Malzemeler:
- • Sadece ses
Tekrar Sıklığı:
Günde 4-5 kez, 10 dakika
Önemli Notlar:
Çocuğun seviyesine uygun seslerle başlayın
Müzikal Farkındalık
5-7 yaş
Uygulama Adımları:
- Farklı müzik türleri çalın
- Müzik başladığında dans etmesini söyleyin
- Müzik durduğunda donmasını isteyin
- Ritim değişikliklerini fark etmesini sağlayın
Gerekli Malzemeler:
- • Müzik çalar
- • Çeşitli müzikler
Tekrar Sıklığı:
Günde 2 kez, 15 dakika
Önemli Notlar:
Çocuğun sevdiği müziklerle başlayın
Çevresel Ses Tanıma
8+ yaş
Uygulama Adımları:
- Günlük yaşam seslerini kaydedin (kapı zili, telefon, araba)
- Sesleri çalın ve tanımlamasını isteyin
- Doğru tanımladığında puan verin
- Zorluk seviyesini artırın
Gerekli Malzemeler:
- • Ses kayıtları
- • Hoparlör
- • Puan tablosu
Tekrar Sıklığı:
Günde 1-2 kez, 20 dakika
Önemli Notlar:
Gerçek yaşam durumlarını simüle edin
Gizli Ses Bulma
2-4 yaş
Uygulama Adımları:
- Odanın farklı yerlerine ses çıkaran oyuncaklar yerleştirin
- Çocuktan sesi duyduktan sonra kaynağını bulmasını isteyin
- Bulduğunda ödüllendirin
- Ses kaynaklarını daha zor yerlere saklayın
Gerekli Malzemeler:
- • Ses çıkaran oyuncaklar
- • Çıngıraklar
- • Müzik kutuları
Tekrar Sıklığı:
Günde 2-3 kez, 10 dakika
Önemli Notlar:
Güvenli ve erişilebilir yerler seçin
Ritim Takip Etme
3-5 yaş
Uygulama Adımları:
- Basit ritim kalıpları çalın
- Çocuktan ritmi el çırparak takip etmesini isteyin
- Ritim durduğunda ellerini durdurmasını söyleyin
- Farklı hızlarda ritimler deneyin
Gerekli Malzemeler:
- • Davul
- • Ritim çubukları
- • Metronom
Tekrar Sıklığı:
Günde 2 kez, 10-15 dakika
Önemli Notlar:
Çocuğun motor becerilerine uygun hızda başlayın
Hayvan Sesleri Oyunu
2-4 yaş
Uygulama Adımları:
- Farklı hayvan seslerini taklit edin
- Çocuktan hangi hayvan olduğunu tahmin etmesini isteyin
- Doğru tahmin ettiğinde hayvanın resmini gösterin
- Çocuktan da aynı sesi çıkarmasını isteyin
Gerekli Malzemeler:
- • Hayvan resimleri
- • Ses kayıtları
Tekrar Sıklığı:
Günde 2-3 kez, 10 dakika
Önemli Notlar:
Tanıdık hayvanlarla başlayın
Ses Yönü Bulma
3-6 yaş
Uygulama Adımları:
- Çocuğun gözlerini kapatın veya göz bandı takın
- Farklı yönlerden sesler çıkarın
- Çocuktan sesin geldiği yönü göstermesini isteyin
- Doğru gösterdiğinde ödüllendirin
Gerekli Malzemeler:
- • Göz bandı
- • Çeşitli ses kaynakları
Tekrar Sıklığı:
Günde 2 kez, 10 dakika
Önemli Notlar:
Güvenli bir ortamda yapın
Ses Şiddeti Oyunu
4-7 yaş
Uygulama Adımları:
- Aynı sesi farklı şiddetlerde çıkarın
- Yüksek ses için büyük hareket, alçak ses için küçük hareket yapmasını söyleyin
- Ses şiddetini kademeli olarak değiştirin
- Çocuğun tepkilerini gözlemleyin
Gerekli Malzemeler:
- • Ayarlanabilir ses kaynağı
- • Müzik aleti
Tekrar Sıklığı:
Günde 2 kez, 10-15 dakika
Önemli Notlar:
Çok yüksek seslerden kaçının
Doğa Sesleri Keşfi
5-8 yaş
Uygulama Adımları:
- Doğa seslerini (kuş, rüzgar, yağmur) çalın
- Her sesin ne olduğunu sorun
- Seslerin hikayesini birlikte oluşturun
- Gerçek doğa ortamında aynı sesleri aramaya çıkın
Gerekli Malzemeler:
- • Doğa sesleri kayıtları
- • Hoparlör
Tekrar Sıklığı:
Günde 1-2 kez, 15 dakika
Önemli Notlar:
Mevsimsel sesleri de dahil edin
Ev Sesleri Tanıma
3-6 yaş
Uygulama Adımları:
- Ev içi seslerini kaydedin (çamaşır makinesi, mikser, kapı)
- Sesleri çalın ve ne olduğunu sorun
- Gerçek nesneyi gösterin
- Çocukla birlikte aynı sesi üretmeye çalışın
Gerekli Malzemeler:
- • Ev eşyaları
- • Kayıt cihazı
Tekrar Sıklığı:
Günde 2-3 kez, 10 dakika
Önemli Notlar:
Güvenli ev eşyalarını kullanın
Müzik Durdurucu
2-5 yaş
Uygulama Adımları:
- Müzik çalarken çocuğun dans etmesini sağlayın
- Müziği aniden durdurun
- Çocuk da hemen durmalı
- Müzik tekrar başladığında dans etmeye devam etsin
Gerekli Malzemeler:
- • Müzik çalar
- • Dans alanı
Tekrar Sıklığı:
Günde 2 kez, 10-15 dakika
Önemli Notlar:
Eğlenceli müzikler seçin
Ses Takip Yürüyüşü
3-7 yaş
Uygulama Adımları:
- Sürekli ses çıkaran bir nesne ile odada yürüyün
- Çocuktan gözleri kapalı sizi takip etmesini isteyin
- Yavaş ve güvenli adımlarla hareket edin
- Durduğunuzda çocuk da durmalı
Gerekli Malzemeler:
- • Zil
- • Güvenli alan
Tekrar Sıklığı:
Günde 1-2 kez, 10 dakika
Önemli Notlar:
Engelsiz bir alanda yapın
Ses Hafızası
4-8 yaş
Uygulama Adımları:
- 3-4 farklı ses çıkarın
- Çocuktan hangi sesleri duyduğunu hatırlamasını isteyin
- Aynı sesleri farklı sırada tekrar çıkarın
- Hangi sesin eksik olduğunu sorgulayin
Gerekli Malzemeler:
- • Çeşitli ses kaynakları
Tekrar Sıklığı:
Günde 2 kez, 15 dakika
Önemli Notlar:
Çocuğun bellek kapasitesine uygun sayıda ses kullanın
Telefon Sesi Oyunu
3-6 yaş
Uygulama Adımları:
- Oyuncak telefon kullanarak konuşun
- Çocuktan telefon çaldığında cevap vermesini isteyin
- Farklı zil seslerini deneyin
- Telefon konuşması simülasyonu yapın
Gerekli Malzemeler:
- • Oyuncak telefon
- • Farklı zil sesleri
Tekrar Sıklığı:
Günde 2-3 kez, 10 dakika
Önemli Notlar:
Gerçek telefon davranışlarını öğretin
Kapı Zili Tepkisi
4-8 yaş
Uygulama Adımları:
- Kapı zili sesini çalın
- Çocuktan kapıya gitme davranışı sergilemesini isteyin
- Farklı kapı zili seslerini deneyin
- Gerçek durumları simüle edin
Gerekli Malzemeler:
- • Kapı zili sesi
- • Oyun alanı
Tekrar Sıklığı:
Günde 1-2 kez, 10 dakika
Önemli Notlar:
Güvenlik kurallarını da öğretin
Araç Sesleri Tanıma
3-7 yaş
Uygulama Adımları:
- Farklı araç seslerini (araba, kamyon, motosiklet) çalın
- Çocuktan hangi araç olduğunu tahmin etmesini isteyin
- Araç resimlerini eşleştirin
- Gerçek hayatta aynı sesleri dinleyin
Gerekli Malzemeler:
- • Araç sesleri kayıtları
- • Araç resimleri
Tekrar Sıklığı:
Günde 2 kez, 15 dakika
Önemli Notlar:
Trafik güvenliği ile ilişkilendirin
Alarm Sesi Farkındalığı
5-8 yaş
Uygulama Adımları:
- Farklı alarm seslerini (yangın, ambulans, polis) çalın
- Her alarmın anlamını açıklayın
- Çocuktan doğru tepkiyi vermesini isteyin
- Acil durum prosedürlerini öğretin
Gerekli Malzemeler:
- • Alarm sesleri kayıtları
Tekrar Sıklığı:
Haftada 2-3 kez, 15 dakika
Önemli Notlar:
Korku yaratmadan güvenlik bilinci oluşturun
Mutfak Sesleri Keşfi
4-7 yaş
Uygulama Adımları:
- Mutfak aletlerinin seslerini kaydedin
- Çocuktan hangi aletin sesini duyduğunu tahmin etmesini isteyin
- Gerçek aleti gösterin ve birlikte kullanın
- Yemek yapma sürecini seslerle takip edin
Gerekli Malzemeler:
- • Mutfak aletleri
- • Kayıt cihazı
Tekrar Sıklığı:
Günde 1-2 kez, 15 dakika
Önemli Notlar:
Güvenli mutfak aletlerini kullanın
Uygulama İpuçları
- •Sessiz bir ortamda çalışın
- •Çocuğun dikkatini çekecek görsel uyaranları azaltın
- •Başarıları mutlaka ödüllendirin
- •Sabırlı olun ve çocuğun hızına uyum sağlayın